چرا AGI به بزرگ‌ترین نظریه توطئه فناوری قرن تبدیل شد و صنعت هوش مصنوعی را شکل داد

ایده‌ی «هوش مصنوعی عمومی» یا AGI، ماشینی که می‌تواند توانایی‌های انسانی را به‌طور کامل تقلید کند یا از آن فراتر رود، بیش از یک فناوری، به یک روایت فراگیر در صنعت تکنولوژی تبدیل شده است. این روایت، نه تنها جامعه علمی، بلکه سیاست‌گذاران و بازارهای مالی را نیز تحت تأثیر قرار داده و باعث شده است تا منابع عظیمی به سمت تحقیق و توسعه AGI جریان یابد، در حالی که حتی تعریفی دقیق و عملی از آن وجود ندارد.

پیشینه AGI به اوایل دهه ۲۰۰۰ بازمی‌گردد، زمانی که محققانی مانند بن گرتزل و شین لگ اصطلاح Artificial General Intelligence را برای تمایز قائل شدن میان AI روزمره و یک هوش همه‌جانبه ابداع کردند. با گذر زمان، این ایده از حاشیه‌ها وارد جریان اصلی شد و حمایت مالی بزرگان فناوری مانند پیتر تیل و ایلان ماسک را به خود جلب کرد. افزون بر این، ایده‌های ایلزیر یودکوفسکی درباره خطرات بالقوه AGI و سناریوهای «آخرالزمانی» آن، توجه جامعه مهندسی و سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد و موجب شکل‌گیری یک نوع «ایمان صنعتی» نسبت به AGI شد.

امروزه، روایت AGI با ویژگی‌های مشابه نظریه‌های توطئه عمل می‌کند: انعطاف‌پذیری در برابر شواهد نقض‌کننده، وعده آینده‌ای بهتر برای کسانی که «حقیقت پنهان» را درک می‌کنند و امید به نجات از مشکلات جهانی. شرکت‌ها با تبلیغ AGI، هم امید به پیشرفت‌های فناورانه و هم ترس از خطرات بالقوه آن را به‌کار می‌گیرند تا منابع و توجه عمومی را جذب کنند. این تمرکز گسترده روی AGI، ممکن است فرصت‌های حل مشکلات فوری و ملموس جامعه، مانند بهبود خدمات بهداشتی یا کاهش نابرابری، را کاهش دهد.

به گفته کارشناسان، روایت AGI نه تنها یک فناوری آینده‌نگر، بلکه نمادی از اعتقاد عمیق به فناوری به‌عنوان راه‌حل نهایی بشریت است. این باور، همانند یک دین صنعتی، توجه‌ها را به خود جلب می‌کند و باعث می‌شود تصمیم‌گیرندگان و عموم جامعه برای درک، نقد یا تنظیم فناوری دچار ابهام شوند. در نهایت، AGI ممکن است بیش از آنکه یک پروژه علمی محض باشد، یک ابزار اقتصادی و اجتماعی برای قدرت و سرمایه‌گذاری عظیم در صنعت فناوری باشد.

منبع: MIT Technology Review، Will Douglas Heaven، ۳۰ اکتبر ۲۰۲۵