انواع چت‌بات‌ها و کاربردشان

از پاسخگوهای خودکار تلفنی تا چت ‌جی‌پی‌تی و ویرا

 وقتی صحبت از چت‌بات‌ها می‌شه، ممکنه همه‌شون برات یه جور به نظر بیان، ولی واقعیت اینه که انواع چت‌بات‌ها از نظر فنی کلی با هم فرق دارن. این تفاوت‌ها باعث می‌شن هر مدل برای یه کار خاص حسابی به درد بخوره. خب، طبیعیه که هرچی جلوتر می‌ریم و فنّاوری پیشرفت می‌کنه، چت‌بات‌های قدیمی جاشونو به مدل‌های جدید و جذاب‌تر می‌دن. تو این مطلب می‌خوایم یه گشتی بزنیم تو دنیای انواع چت‌بات‌ها و ببینیم هر کدوم چه کاربردایی دارن. اما قبل از اون یه نکته مهم رو روشن کنیم.

فرق چت‌بات و ربات چت چیه؟

 شاید خیلی وقتا این دو تا اسم رو به‌جای هم شنیده باشی، ولی اینا دقیقاً یه چیز نیستن. داستانش اینجوریه:

• چت‌بات: این کلمه مستقیماً همون «Chatbot» انگلیسیه. معمولاً تو جمعای حرفه‌ای و آدمای متخصص فناوری بیشتر استفاده می‌شه.
• ربات چت: این اسم برای کسایی که خیلی با تکنولوژی آشنا نیستن، راحت‌تر و قابل‌درک‌تره. مثلاً همون ربات‌های تلگرامی که همه کم‌وبیش دیدیم.

 تو جستجوهای اینترنتی هم این تفاوت خودش رو نشون می‌ده. کسی که دنبال اطلاعات دقیق و تخصصیه، معمولاً از کلمه «چت‌ بات» استفاده می‌کنه. ولی اگه اطلاعات عمومی‌تر بخواد، احتمالاً «ربات چت» رو جست‌وجو می‌کنه. تازه، برای بعضیا «ربات چت» ممکنه یادآور همون رباتای ساده‌ای باشه که تو پیام‌رسان‌ها مثل تلگرام می‌دیدیم. هر کدوم یه کار مشخص داشتن و خیلی محبوب بودن.

خلاصه این‌طوریه که دنیای چت‌بات‌ها خیلی گسترده‌تر از چیزی که فکر می‌کنیم! آماده‌ای وارد ماجرا بشیم؟

انواع چت‌ بات‌ ها

۱. چت‌بات‌های مبتنی بر قوانین (Rule-Based Chatbots)

 بیاین از اولین نسل چت‌بات‌ها شروع کنیم؛ چت‌بات‌های مبتنی بر قوانین! این مدل‌ها خیلی ساده عمل می‌کنن و بر اساس یه سری قوانین از پیش تعریف‌شده و درخت‌های تصمیم کار می‌کنن. یعنی کاربر با انتخاب گزینه‌ها یا واردکردن کلمات کلیدی می‌تونه باهاشون ارتباط بگیره. دهه ۹۰ میلادی اوج محبوبیت این نوع چت‌بات‌ها بود، مخصوصاً تو بخش خدمات مشتریان و امور عمومی.

 برای ما ایرانی‌ها یه مثال خیلی آشنا از این چت‌بات‌ها، همون سامانه‌های تلفنی پاسخگو (IVR) اداراته که هنوزم بعضی وقتا باید باهاشون کلنجار بریم! یه نسخه بهترش هم ربات‌های پاسخگوی سؤالات متداول توی سایت‌هاست.

 ویژگی‌ها:

• مناسب برای کارهای ساده مثل جواب‌دادن به سؤالات متداول یا کمک به کاربرا توی فرایندهای مشخص.
• توی صنایعی مثل بانکداری، فروشگاه‌ها و خدمات مسافرتی خیلی کاربرد دارن.
• معمولاً تو خدمات عمومی برای کارای روزمره مثل ارائه برنامه‌های حمل‌ونقل یا اطلاعات پایه استفاده می‌شن.

۲. چت‌بات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-Powered Chatbots)

 وقتی پردازش زبان طبیعی (NLP) پیشرفت کرد، نسل جدیدی از چت‌بات‌ها وارد صحنه شدن: چت‌بات‌های هوش مصنوعی! اینا می‌تونن زبان آدمیزاد رو بهتر بفهمن و یه مکالمه طبیعی‌تر ارائه بدن. شاید این مدل‌ها رو تو ایران کمتر دیده باشیم، ولی تو جهان (به‌خصوص آمریکا) خیلی از کارای پشتیبانی رو راحت‌تر کردن.

 مثلاً چت‌بات واتسون آی‌بی‌ام (IBM Watson Assistant) یا دیالوگ‌فلوی گوگل (Google Dialogflow) نمونه‌های خفن این دسته‌ان.

 ویژگی‌ها:

• توی پشتیبانی مشتری، تولید سرنخ (lead generation) و ارائه تجربه‌های شخصی‌سازی‌شده حسابی به کار میان.
• هزینه‌ها رو کم می‌کنن و بهره‌وری رو بالا می‌برن.
• تو آموزش (برای تدریس آنلاین)، حوزه سلامت (بررسی علائم) و خدمات دولتی (پاسخگویی به سؤالات شهروندان) استفاده می‌شن.

۳. چت‌بات‌های شبکه‌های اجتماعی (Social Media Chatbots)

 وقتی شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و واتس‌اپ اوج گرفتن، یه سری چت‌بات جدید هم بهشون اضافه شد که هدف اصلی‌شون تعامل با کاربرا بود. از دهه ۲۰۱۰ به بعد این مدل چت‌بات‌ها کلی محبوب شدن.

 تو ایران، ربات‌های تلگرام خیلی معروف و پرطرفدار بودن و کلی کاربرد خاص داشتن. تو جهان هم چت‌بات‌های فیس‌بوک مسنجر و واتس‌اپ بیزینس حسابی ترکوندن.

 ویژگی‌ها:

• ارائه جواب‌های سریع و راحت تو شبکه‌های اجتماعی که باعث می‌شه برندها همیشه (۲۴/۷) در دسترس باشن.
• استفاده برای پویش‌های خیریه، اطلاع‌رسانی‌های فوری و آگاهی عمومی.

۴. دستیارهای صوتی (Voice Assistants)

 در کنار رشد انواع چت‌بات‌ها تو شبکه‌های اجتماعی، یه تحول دیگه هم شروع شد: ورود دستیارهای صوتی مثل الکسا (Amazon Alexa)، سیری (Apple Siri) و دستیار گوگل (Google Assistant) به زندگی ما! این ابزارها چت‌بات‌ها رو از قالب متن خارج کردن و تعاملات صوتی رو وارد ماجرا کردن.

 البته تو ایران استفاده از این مدل‌ها محدودتر بود، چون بیشتر روی زبان انگلیسی تمرکز داشتن و خیلی با شرایط کاربران ایرانی جور درنمی‌اومدن. ولی خوشبختانه، با ظهور ابزارهای ایرانی، این مشکل داره کم‌رنگ‌تر می‌شه. یه نمونه جالبش رو قراره آخر مطلب معرفی کنیم!

 ویژگی‌ها:

• توی دستگاه‌های هوشمند برای کارای بدون دست، خرید و اتوماسیون خونه استفاده می‌شن.
• به طور گسترده توی سرگرمی، مدیریت وظایف روزانه و دسترسی به اطلاعات کاربرد دارن.

۵. چت‌بات‌های زمینه‌ای و پیش‌بینی‌کننده (Contextual and Predictive Chatbots)

 اینا نسل پیشرفته‌تری از چت‌بات‌ها هستن که با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌تونن موقعیت و نیازهای کاربر رو بفهمن و حتی پیش‌بینی کنن! مثال‌های خارجی این مدل شامل رپلیکا (Replika) و انیشتین (Salesforce Einstein) هستن.

 اما تو ایران، به‌خاطر شرایط خاص دهه ۲۰۱۰ به بعد، نمونه‌های مشهوری از این مدل چت‌بات‌ها کمتر دیده شده. این همون دوره‌ایه که فاصله ما با جهان تو زمینه فناوری بیشتر شد.

 ویژگی‌ها:

• تو تجارت الکترونیک برای پیشنهاد محصولات و تو سیستم‌های منابع انسانی برای کمک به کارمندان استفاده می‌شن.
• تو سلامت روان و حتی به‌عنوان همراه‌های مجازی، نقش مهمی دارن.

۶. چت‌بات‌های هوشمند مولد (Generative AI Chatbots)

 حالا می‌رسیم به ستاره این روزها: چت‌بات‌های هوشمند مولد! اینا از سال ۲۰۲۰ به بعد حسابی سروصدا کردن. چت جی‌پی‌تی (ChatGPT) یکی از بهترین نمونه‌هاشه که واقعاً مثل یه دستیار همه‌فن‌حریف عمل می‌کنه.

 خوشبختانه، از زمان ظهور این چت‌بات‌ها، ایران هم خیلی سریع‌تر به این جریان وصل شد. امروز ابزارهایی مثل ویرا (Vira) یا حتی جمنای (Gemini) برای کاربران ایرانی در دسترسه و خیلی از کارها رو راحت‌تر کرده.

 ویژگی‌ها:

• می‌تونن محتوای خلاقانه تولید کنن، وظایف پیچیده رو خودکار کنن و به‌عنوان دستیارهای مجازی پیشرفته عمل کنن.
• تو آموزش، سرگرمی و بهبود دسترسی کاربردهای متنوعی دارن.
• از سؤال پرسیدن و برنامه‌ریزی گرفته تا حرف‌زدن درباره هر موضوعی که به ذهنتون برسه، این چت‌بات‌ها همراه شما هستن!

جدول مقایسه انواع چت‌بات‌ها

 اینجا یه جدول خلاصه از انواع چت‌بات‌ها رو آماده کردیم که با یه نگاه، می‌تونید تاریخچه و کاربردهاشون رو مرور کنید.

بهترین چت‌بات هوشمند مولد ایرانی

 همون‌طور که گفتیم، با ظهور فناوری هوش مصنوعی مولد از حوالی ۲۰۲۰ به بعد، نگاه کسب‌وکارهای ایرانی هم به این فناوری جذاب جلب شد. نتیجه‌اش این شد که حالا ما هم ابزارهای قدرتمندی مثل ویرا رو داریم که یه نمونه عالی از چت‌بات‌های هوشمند ایرانیه.

 ویرا چی کار می‌کنه؟ این اپلیکیشن، مثل یه دستیار همه‌فن‌حریفه که روی تلفن همراه شما نصب می‌شه و این قابلیت‌ها رو ارائه می‌ده:

• چت‌ بات هوشمند فارسی: حرف بزنید، سؤال بپرسید، و جواب‌های دقیق بگیرید!
• خلق و ویرایش تصویر: ایده‌هاتون رو به تصویر تبدیل کنید.
• تغییر صدا: با یه کلیک صداتون رو تغییر بدید!
• املا و روخوانی: متن‌هاتون رو چک کنید یا بلندبلند بخونید.

 ویرا رو می‌تونید به‌راحتی از فروشگاه‌های رسمی مثل کافه‌بازار دانلود کنید و بدون هیچ نگرانی از خدمات رایگان هوش مصنوعی مولد استفاده کنید. طراحی ساده‌اش باعث شده همه افراد، حتی اونا که خیلی اهل فناوری نیستن، بتونن ازش لذت ببرن و طعم داشتن یه دستیار هوشمند فارسی رو تجربه کنن.

دستیار همیشگی و هوشمند شما

برای نصب نرم‌افزار کلیک کنید …

جمع‌بندی

 خب، شما درباره انواع چت‌بات‌ها چه نظری دارید؟ تا حالا با کدوم یکی کار کردید؟ یا شاید نمونه خاصی رو می‌شناسید که اینجا بهش اشاره نشده؟! نظرتون رو با ما درمیون بذارید.