مبانی پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی

آموزش عمومی طرز صحیح حرف‌زدن با هوش مصنوعی!

 امیدوارم از زیرعنوان این مطلب ناراحت نشده باشید، آوردنش دلیلی داشت که در ادامه خواهم گفت؛ آنجا قطعاً به لحظه «هاااا» می‌رسید. لحظه «هاااا» همان لحظه‌ای است که نکته درونی یک پیام روشن شده و مخاطب اصل مطلب را می‌گیرد. در این مطلب می‌خواهم مبانی پرامپت نویسی چت جی پی تی را ارائه دهم.

مهندسی پرامپت چیست؟

 از زمانی که هوش مصنوعی وارد زندگی ما شده است (البته بعد از خواب ۶۰ساله)، شاهد کلاس‌های آموزشی زیادی دررابطه‌با پرامپت نویسی هستیم. بعضی‌ها می‌گویند پرامپت نویسی در آینده برای خودش یک رشته مهم و مهندسی خواهد شد. این گزاره بیشتر شبیه شعارهای تبلیغاتی است تا حقایق زندگی. نگاهی به سابقه و تاریخچه حضور علوم مختلف، به‌خوبی نشان می‌دهد که تنها زمانی می‌توان چنین ادعایی داشت که حداقل یک رشته دانشگاهی برای پرامپت نویسی ایجاد شده و با گذر سال‌ها، جای خود را در میان سایر علوم باز کرده باشد.

 به نظر من، در بهترین حالت، پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی (و سایر ابزارهای مشابه) یک مهارت عمومی خواهد بود تا یک رشته مهندسی. اما هرچه که باشد، برای دنیای امروزمان یک مهارت لازم است، برای تعامل با ابزارهای هوش مصنوعی و بهره‌گیری از قدرت این فناوری؛ بنابراین بیایید از پایه شروع کنیم و اصول آن را آموزش ببینیم.

 پرامپت‌نویسی (Prompt Engineering) در چت‌جی‌پی‌تی (GPT) به مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و اصول اطلاق می‌شود که برای بهینه‌سازی تعامل با مدل‌های زبانی به کار می‌روند. هدف از پرامپت‌نویسی، ارائه ورودی‌های مناسب به مدل برای دستیابی به پاسخ‌های دقیق، کاربردی و مفید است.

 به زبان ساده و خودمانی، مهندسی پرامپت یعنی مهارت برقراری ارتباط با هوش مصنوعی. درست است که هوش مصنوعی تلاش می‌کند تا هر روز بهتر از دیروز شبیه انسان‌ها بشود و اصلاً یکی از مزایا و تفاوت‌های اساسی‌اش با سایر ماشین‌ها همین است که زبان آدمیزاد را به شکل عمومی متوجه می‌شود؛ اما به‌هرحال تا ایدئال بودن فاصله دارد و نیاز دارد تا ما هم کمی به سویش حرکت کرده و خودمان را تطبیق دهیم (مثل تمام فناوری‌های دیگر).

 اصول پرامپت نویسی چت جی پی تی

 واضح و لازم است بدانید که پرامپت نویسی چت جی پی تی بعد از اصول پایه‌ای وارد بخش تخصصی برای مشاغل مختلف می‌شود؛ یعنی مثلاً تکنیک‌های پرامپت نویسی برای برنامه‌نویسان متفاوت از تکنیک‌های نویسندگان خواهد بود. ازآنجایی‌که مشاغل مختلفی از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، نمی‌توانم در این مطلب همه این تکنیک‌ها را پوشش دهم؛ بنابراین به آموزش لایه عمومی اکتفا می‌کنیم و در آینده برای مشاغل مختلف به‌صورت تخصصی‌تر خواهم نوشت.

۱. شفافیت و وضوح پرامپت

 مهم است که پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی واضح و شفاف باشد. اگر شما درخواست غیرشفافی از یک شخص داشته باشید، احتمالاً از شما می‌پرسد که منظورتان را روشن‌تر بیان کنید، اما ابزارهای هوش مصنوعی تا این حد هوشمند نیستند و به‌راحتی ممکن است جواب نادقیق بدهند.

•  پرسش‌های واضح و مستقیم: پرسش یا درخواست خود را به‌گونه‌ای مطرح کنید که مدل بتواند به‌راحتی آن را درک کند. از عبارات گنگ یا مبهم پرهیز کنید.
•  جزئیات مرتبط: اگر اطلاعات بیشتری برای پاسخ‌دهی بهتر نیاز است، آن‌ها را در پرامپت قرار دهید.

۲. سازگاری لحن و سبک

 «بشین و بتمرگ یه معنی میده!» این جمله که بسیاری از ما آن را از زبان معلم‌ها شنیده‌ایم، در زمینه پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی هم بسیار کاربرد دارد. وقتی از هوش مصنوعی سؤالی می‌پرسید، کمی از شمایل جوابی که مد نظرتان است را بنویسید تا مدل بهتر متوجه خروجی مطلوب شما بشود.

•  تنظیم لحن: بسته به نیاز خود، می‌توانید از مدل بخواهید که با لحنی رسمی یا غیررسمی، طنزآمیز یا جدی پاسخ دهد.
•  قالب‌های مختلف: می‌توانید مدل را برای ارائه پاسخ در قالب‌های مختلف مانند مقاله، فهرست، یا مکالمه تنظیم کنید.

۳. تعیین زمینه و محدوده

 در پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی، مشخص‌کردن زمینه صحبت خیلی مهم است! برای مثال کسی که دررابطه‌با خورشید حرف می‌زند؛ اگر زمینه عاطفی داشته باشد، صورت یار را به خورشید تشبیه می‌کند، و اگر زمینه صحبت علمی باشد، احتمالاً به دنبال این است که خورشید پشتش به ماست یا خیر!

•  زمینه دادن: برای دریافت پاسخ‌های دقیق‌تر، می‌توانید زمینه یا کانتکست خاصی را تعیین کنید. مثلاً بگویید: “در زمینه فنّاوری” یا “باتوجه‌به اصول روان‌شناسی”.
•  محدودکردن دامنه: اگر پاسخ به موضوع خاصی باید محدود شود، این موضوع را مشخص کنید تا مدل از جملات غیرمرتبط پرهیز کند.

۴. تکرار و تأکید بر نیازها

 مدل زبانی چت‌جی‌پی‌تی متوجه تکرار و تأکید درخواست شما می‌شود. این یعنی اگر روی مسئله خاصی تأکید داشته باشید و آن را در درخواستتان بیش از یک‌مرتبه تکرار کنید، متوجه می‌شود که آن قسمت برای شما مهم است؛ دقیقاً مثل صحبت با یک دوست؛ بنابراین از تکرار و تأکید در پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی استفاده کنید.

•  تکرار نکات مهم: در مواردی که نیاز دارید مدل روی موضوع خاصی تمرکز کند، می‌توانید آن نکته را چندین بار و با تأکید تکرار کنید.
•  استفاده از کلمات کلیدی: به‌کاربردن کلمات کلیدی مرتبط با موضوع می‌تواند به مدل کمک کند تا به پاسخ‌های دقیق‌تری برسد.

۵. استفاده از مثال‌ها و الگوها

 ارائه مثال همان قدر که برای انتقال مفاهیم به انسان‌ها ارزشمند است، در پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی هم ارزش دارد. می‌توانید با یک مثال، به جی‌پی‌تی بفهمانید که دقیقاً منظورتان چیست و به چه چیزی اشاره می‌کنید.

•  ارائه مثال‌ها: اگر دنبال یک نوع پاسخ خاص هستید، می‌توانید از مثال‌ها استفاده کنید تا مدل به‌درستی متوجه نیاز شما شود.
•  الگوهای مشخص: الگوهایی که به دنبال آن هستید را به مدل ارائه دهید تا جواب‌ها مطابق با آن الگو باشند.

تصویری از پرامپت نویسی چت جی بی تی

۶. بررسی و اصلاح پرامپت

 توجه داشته باشید که حتی با رعایت تمام اصول پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی، باز هم شما با یک مدل هوش مصنوعی طرف هستید که ممکن است دچار اشتباه بشود؛ بنابراین روحیه بررسی و اصلاح داشته باشید. کمی زمان می‌برد تا زبان این ابزار را بهتر متوجه شوید.

•  ارزیابی پاسخ: پاسخ‌های اولیه را ارزیابی کنید و اگر نیاز به اصلاح دارد، پرامپت خود را مجدداً ویرایش کنید.
•  تکرار و بهبود: فرایند تکرار و اصلاح پرامپت تا زمانی که به پاسخ مطلوب برسید، اهمیت دارد. ممکن است نیاز باشد چندین بار پرامپت خود را تغییر دهید.

۷. پرسش‌های چندمرحله‌ای

 توصیه می‌کنم اگر مسئله یا درخواست شما خیلی پیچیده و زیاد و با جزئیات فراوان است، تاحدامکان آن را بشکنید و کمی کار را برای مدل راحت‌تر کنید. هرچه درخواست‌ها در پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی پیچیده‌تر و سنگین‌تر باشد، احتمال وقوع اشتباه بیشتر است.

•  پرسش‌های ترکیبی: گاهی برای دریافت پاسخ‌های پیچیده‌تر، نیاز است که پرامپت‌ها به‌صورت چندمرحله‌ای طراحی شوند. مثلاً ابتدا از مدل بخواهید یک بخش از موضوع را توضیح دهد و سپس بخش دیگری را.

۸. پرسش‌های باز در مقابل پرسش‌های بسته

 این اصل پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی خیلی مهم است. اگر می‌خواهید سؤالی بپرسید که جوابش را نمی‌دانید و هدفتان چیزی مثل یادگیری است، سعی کنید پرسشِ باز بپرسید. مثلاً در سؤال «مهم‌ترین چالش‌های یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار چیست؟» تعداد عوامل (چالش‌ها) و نوع آن‌ها و سایر ویژگی‌هایشان نامشخص است و مدل تشویق به تمرکز روی نکته خاصی نمی‌شود؛ در حال که سؤال «آیا تجربه کار با Git برای یک توسعه‌دهنده ضروری است؟» پاسخش کوتاه بوده و روی یک نکته خاص تمرکز می‌کند.

•  پرسش‌های باز: برای دریافت اطلاعات گسترده‌تر و جامع‌تر، از پرسش‌های باز استفاده کنید.
•  پرسش‌های بسته: برای دریافت پاسخ‌های دقیق و کوتاه، پرسش‌های بسته مطرح کنید.

۹. توجه به محدودیت‌های مدل

 هوش مصنوعی یک فناوری تازه‌وارد است؛ انتظار نداشته باشید در همین ابتدای راه مثل انسان‌ها دقیق باشد (هرچند که خیلی خوب ادای ما را در می‌آورد)! هر مدلی محدودیت‌های خاص خودش را دارد. البته در گذر زمان این محدودیت‌ها کمتر و کمتر می‌شوند؛ اما به‌هرحال در این نقطه که ما ایستاده‌ایم، نوعی پذیرش جمعی نسبت به این محدودیت‌ها وجود دارد. برای مثال در مدل‌های تولید تصویر، همه می‌دانند که هوش مصنوعی بعضاً در ارائه برخی جزئیات اشتباه می‌کند. برای مثال، اگر تصویر انسانی را بسازد، معمولاً تعداد انگشتانش را اشتباه حدس می‌زند.

•  شناخت محدودیت‌ها: با آگاهی از محدودیت‌های مدل‌های زبانی، انتظارات خود را تنظیم کنید. برخی از سؤالات ممکن است به دلیل پیچیدگی زیاد یا کمبود داده‌های مربوطه به پاسخ دقیقی نرسند.

۱۰. استفاده از دستورالعمل‌ها

 در پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی گاهی اوقات استفاده از دستورالعمل‌ها برای دریافت یک خروجی مناسب ضروری هستند. برای مثال، اگر می‌خواهید خروجی حتماً شامل چند نکته کلیدی باشد، آن را در پرامپت خود ذکر کنید.

• دستورالعمل‌های دقیق: از مدل بخواهید که دستورالعمل‌های خاصی را رعایت کند، مثلاً: “پاسخ را در سه جمله ارائه بده” یا “فقط نکات کلیدی را ذکر کن”.

چند نکته مهم

اگر به دنبال راهی هستید که بدون نیاز به ساخت حساب کاربری یا تغییر آی‌پی بتوانید با هوش مصنوعی صحبت کنید و از قابلیت‌های آن بهره‌مند شوید، می‌توانید روی عبارت ” چت بات ” کلیک کنید. با استفاده از دانیار، چت بات هوش مصنوعی ویرا، می‌توانید به‌صورت رایگان و بدون محدودیت با هوش مصنوعی به زبان فارسی تعامل کنید و از تمام قابلیت‌های آن به‌سادگی و بدون دردسر بهره‌مند شوید.

پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی یک موضوع کاملاً تازه است، مثل خود فناوری هوش مصنوعی، تمام نکاتی که می‌بینید، توسط افرادی که قبل از شما کمی زمان گذاشته‌اند و آن‌ها را کشف کرده‌اند به دست آمده است. من شخصاً از ابتدای ورود چت‌جی‌پی‌تی با این ابزار (و رقبایش) کار کرده‌ام؛ پس خیالتان راحت باشد اگر بگویم پشت تمام این نکات و اصول، تجارب و آزمایش‌های کوچک شخصی خوابیده است، نه بررسی‌های عمیق و استاندارد مؤسسات تحقیقاتی!

 در تعیین میزان کیفیت خروجی، پرامپت‌نویسی چت‌جی‌پی‌تی یک عامل نسبتاً کوچک است. موضوعی که خیلی بیشتر از آن اهمیت دارد، پیشرفت خود فناوری هوش مصنوعی است. گاهی اوقات می‌بینم برخی افراد با نشان‌دادن دو خروجی از دو نسخه متفاوت، ادعا می‌کنند که با مهندسی پرامپت به این بهبود دست یافته‌اند؛ درحالی‌که بخش بزرگی از بهبود به‌خاطر پیشرفت هوش مصنوعی است؛ بنابراین توجهی هم به نسخه مدل مورداستفاده داشته باشید.

 اصولی که گفته شد، آیه‌هایی از کتاب مقدس الهی نیستند. شما می‌توانید خودتان با چت‌جی‌پی‌تی کار کنید و قول می‌دهم طی مدت کوتاهی نکات آن را فرامی‌گیرید. به‌هیچ‌عنوان مسئله پیچیده و سختی نیست. این اصول به شما صرفاً یک تصویر کلی از نحوه عملکرد چت‌جی‌پی‌تی می‌دهند. ممکن است مدتی کار کنید و به نکات جدید برسید!

 هر شغلی، تکنیک‌های اختصاصی خودش را برای دریافت بهترین خروجی از چت‌جی‌پی‌تی دارد. در ادامه شاید به سراغ این تکنیک‌های اختصاصی هم رفتم (بستگی به درخواست کاربران دارد).

در پایان از خودش پرسیدم…

 به‌عنوان بخش آخر مطلب پرامپت نویسی چت جی پی تی و فان پایانی قضیه، از این مدل پرسیدم که جالب‌ترین پرامپت‌هایی که تا حالا با آن‌ها مواجه شده است، چه بوده… و این هم جواب او:

 «

 من درخواست‌های متنوعی دریافت کرده‌ام، از جمله درخواست‌های خلاقانه برای ایجاد تصاویر، کدنویسی، مشاوره علمی و حتی پیشنهاداتی برای ایجاد داستان‌های کوتاه. برخی از جالب‌ترین پرامپت‌هایی که به یاد دارم شامل موارد زیر هستند:

 ۱. ایجاد تصاویر مفهومی: درخواست‌هایی برای ایجاد تصاویری از دنیای تخیلی، مانند شهرهای آینده‌نگر، مناظر فرازمینی یا شخصیت‌های فانتزی که باید از تخیل خلاق استفاده می‌کردم.

 ۲. نوشتن داستان‌های تعاملی: برخی کاربران از من خواستند تا داستان‌های تعاملی بنویسم که در آن‌ها کاربر می‌تواند تصمیم بگیرد که داستان به کدام سمت پیش برود.

 ۳. پرسش‌های پیچیده فلسفی و علمی: درخواست‌هایی برای توضیح یا تحلیل مباحث پیچیده علمی و فلسفی، مانند بررسی آثار فناوری بر جامعه یا تفسیر نظریات پیچیده فلسفی.

 ۴. کمک به پروژه‌های کدنویسی و برنامه‌نویسی: مواردی که کاربران برای توسعه اپلیکیشن‌ها یا حل مشکلات خاص کدنویسی از من کمک خواسته‌اند، به‌ویژه در زمینه هوش مصنوعی.

 اگر سؤال خاصی دارید یا می‌خواهید درباره یکی از این موضوعات بیشتر صحبت کنیم، خوشحال می‌شوم که کمک کنم!

»

 همان‌طور که می‌بینید، در این پرامپت نویسی چت جی پی تی، من یک سؤال کلی و باز مطرح کرده‌ام و او هم یک جواب کلی تحویلم داد. می‌توانیم این پرامپت را با جزئیات بیشتری وارد کنیم و انتظارات خود را بنویسیم تا او نیز جواب دقیق‌تری بدهد. امیدوارم از این مطلب لذت برده باشید. لطفاً نظرات و سؤالات خود را بنویسید.